Życie po Brexicie: co zmieniło się w 2021 r., Kiedy Wielka Brytania jest już wolna od przepisów UE?
Wielka Brytania oficjalnie opuściła Unię Europejską w styczniu 2020 r., ale w okresie przejściowym po Brexicie zachowano większość istniejących ustaleń. Po wygaśnięciu 31 grudnia przepisy UE przestały obowiązywać w Wielkiej Brytanii.
Większość tych zmian miała nastąpić niezależnie od negocjacji handlowych po Brexicie. Na niektóre problemy wpłynęła umowa zawarta między Londynem a Brukselą.
W tym artykule opisujemy:
- Koniec swobodnego przepływu osób
- Prawa pobytu
- Zasady podróży
- Karty ubezpieczenia zdrowotnego
- Prawa jazdy i ubezpieczenie
- Paszporty dla zwierząt
Koniec swobodnego przepływu osób
Przepisy, które przestały obowiązywać od stycznia 2021 r., Obejmują przepisy dotyczące swobodnego przemieszczania się (warunkowe, a nie bezwzględne prawo obywateli UE do przemieszczania się do innych krajów UE w celu zamieszkania i pracy). Obywatele UE nie będą już mieli prawa wyjeżdżać do Wielkiej Brytanii w celu podjęcia pracy i osiedlenia się i odwrotnie.
Wielka Brytania wprowadziła nową politykę imigracyjną od stycznia 2021 r. po przyjęciu nowych przepisów. W ramach planowanego systemu punktowego, mającego na celu przyciągnięcie wykwalifikowanych pracowników, obywatele UE nie mają już preferencyjnego traktowania.
Rządowy dokument dotyczący polityki z lutego 2020 r. stwierdził, że jednym z celów jest położenie kresu „uzależnieniu od taniej siły roboczej z Europy”.
Tymczasem zdolność obywateli Wielkiej Brytanii osiedlonych w jednym kraju UE do swobodnego przemieszczania się do innych narodów w bloku po Brexicie – prawo, z którego do tej pory korzystali – nie została uwzględniona w umowie rozwodowej.
Prawa pobytu
Obywatele UE już mieszkający w Wielkiej Brytanii do końca 2020 r. – oraz Brytyjczycy mieszkający na kontynencie – mają prawo do pozostania i zachowania istniejących praw, w obszarach obejmujących zatrudnienie i ubezpieczenie społeczne. Jest to objęte wiążącymi warunkami umowy rozwodowej w Brexicie.
Jednak w przyszłości będą potrzebne pozwolenia na pobyt. Było wiele skarg na to, jak nowe ustalenia sprawdzają się w praktyce dla obywateli UE w Wielkiej Brytanii, zwłaszcza biorąc pod uwagę brak jakiegokolwiek dokumentu stałego pobytu dostarczonego przez brytyjski rząd.
Bardziej szczegółowe informacje są dostępne na stronach internetowych grup kampanii British in Europe i The3million dla obywateli UE mieszkających w Wielkiej Brytanii.
Zasady podróży
UE ostrzegła, że dla Brytyjczyków odwiedzających UE wjazd będzie prawdopodobnie mniej prosty od 2021 roku.
W dokumencie opublikowanym przez Komisję Europejską w lipcu powiedziano Brytyjczykom, że będą oni „poddawani szczegółowej kontroli” na granicach przy wjeździe do krajów UE (z wyjątkiem Irlandii) i strefy Schengen, ponieważ będą „traktowani jak kraj trzeci”.
Zgodnie z ogólną zasadą obywatele Wielkiej Brytanii nie będą potrzebować wiz, aby przebywać w krajach UE do 90 dni w każdym 180-dniowym okresie, o ile nie pracują, zgodnie z kodeksem granicznym Schengen. Rząd brytyjski radzi podróżnym z Wielkiej Brytanii, aby ich paszporty były ważne przez co najmniej sześć miesięcy i miały mniej niż 10 lat.
Świadomość, że Brytyjczycy mogą już nie być w stanie spędzać nieograniczonego czasu w drugich domach na kontynencie, wywołała oburzenie w niektórych kręgach brytyjskiej prasy i mediów społecznościowych. Ale są to zasady, które zawsze miały zastosowanie do obywateli spoza UE. Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej rządu Wielkiej Brytanii.
Jeśli chodzi o czas, przez jaki obywatele Wielkiej Brytanii mogą odwiedzać Francję, francuski minister ds. Europy Clément Beaune powiedział w niedawnej odpowiedzi parlamentu, że „możliwe byłoby znalezienie klauzuli opt-out lub większej elastyczności” w negocjacjach dotyczących przyszłych stosunków. „Muszę jednak powiedzieć, że nasi brytyjscy przyjaciele mają raczej niewielki apetyt na negocjacje w tym punkcie umowy” – dodał.
Osoby odwiedzające Wielką Brytanię z UE będą mogły zostać dłużej: mogą przyjechać jako turyści do sześciu miesięcy bez wizy, zgodnie z przepisami imigracyjnymi dotyczącymi zagranicznych turystów zwolnionych z wiz krótkoterminowych.
Nie będą również mogli pracować ani próbować mieszkać w Wielkiej Brytanii poprzez częste lub kolejne wizyty. Paszporty muszą być ważne na czas pobytu, a odwiedzający mogą zostać poproszeni o szczegóły dotyczące zakwaterowania, wsparcia finansowego i podróży powrotnych.
Krajowy dowód tożsamości wystarczy na wjazd do Wielkiej Brytanii do października 2021 r., Po czym paszport będzie potrzebny. Mieszkańcy UE w Wielkiej Brytanii i niektóre inne kategorie podróżnych mogą wjechać na podstawie krajowego dowodu tożsamości do końca 2025 r.
Komisja Europejska dodaje, że pasażerowie podróżujący między UE a Wielką Brytanią mogą nie być już chronieni prawami konsumenta w UE, w zależności od środka transportu.
Karty ubezpieczenia zdrowotnego
Do tej pory europejski system europejskiej karty ubezpieczenia zdrowotnego (EKUZ) umożliwiał obywatelom Wielkiej Brytanii i UE dostęp do państwowej opieki zdrowotnej podczas podróży zagranicznych. Dotyczy to wcześniej istniejących schorzeń, jak również porodu i ciąży. Nie gwarantuje jednak bezpłatnego leczenia ani nie jest równoznaczne z ubezpieczeniem podróżnym.
Umowa po Brexicie otwiera drogę dla gości z Wielkiej Brytanii i UE na swoje terytoria do dalszego korzystania z opieki zdrowotnej z zasady, z zastrzeżeniem warunków.
Rada brytyjskiego rządu podkreśla jednak, że większość Brytyjczyków podróżujących do krajów UE będzie musiała wykupić ubezpieczenie podróżne z ochroną medyczną – ostrzegając, że w przeciwnym razie mogą nie otrzymać bezpłatnego leczenia.
Po 31 grudnia 2020 roku Brytyjczycy odwiedzający kontynent nadal mogą korzystać ze swoich kart EKUZ w krajach UE-27 aż do ich wygaśnięcia – ale nie będą one już ważne na nowe wizyty w Szwajcarii lub krajach EOG w Norwegii, Islandii i Liechtensteinie.
Niektórzy mogą ubiegać się o karty EKUZ wydawane przez Wielką Brytanię na wizyty w Europie od 2021 roku: obejmują one brytyjskich emerytów już mieszkających w UE, brytyjskich studentów już tam studiujących, obywateli UE już mieszkających w Wielkiej Brytanii oraz „pracowników przygranicznych” – osoby mieszkające w jednym kraju i pracujesz w innym.
Osoby odwiedzające UE z Wielkiej Brytanii bez karty EKUZ lub karty GHIC będą musiały złożyć wniosek o tymczasowy certyfikat zastępczy (ChRL).
Obywatele UE odwiedzający Wielką Brytanię, o ile obywatele UE nie mają statusu osiedleńca lub wstępnego osiedlenia, będą potrzebować prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego, ponieważ leczenie NHS (National Health Service) nie będzie już bezpłatne.
Prawa jazdy i ubezpieczenie
Rada brytyjskiego rządu zaktualizowana 19 grudnia mówi, że kierowcy jadący do UE, Szwajcarii, Islandii lub Liechtensteinu nie będą musieli posiadać międzynarodowego zezwolenia na prowadzenie pojazdu (IDP), w przeciwieństwie do wcześniejszych zaleceń.
Posiadacze brytyjskich praw jazdy mieszkający w kraju UE będą musieli wymienić dokument na zezwolenie krajowe z kraju przyjmującego. Rząd brytyjski udziela indywidualnych porad dla każdego kraju UE.
Francuski rząd wydał własne informacje dla mieszkańców Wielkiej Brytanii i turystów jeżdżących we Francji.
Brytyjscy kierowcy odwiedzający kontynent – i Irlandię – od 1 stycznia 2021 r. muszą jednak posiadać międzynarodową „zieloną kartę” ubezpieczeniową, która dowodzi, że odwiedzający kierowcy mają minimalną obowiązkową ochronę ubezpieczeniową. Różne pojazdy mogą wymagać wielu zielonych kart.
Kierowcy z krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) nie muszą mieć przy sobie zielonych kart podczas odwiedzania innych krajów w okolicy.
Brytyjskie Stowarzyszenie Brokerów Ubezpieczeniowych (BIBA) doradziło brytyjskim kierowcom, że powinni przygotować się do posiadania zielonych kart, aby udowodnić ochronę ubezpieczeniową podczas wizyty na kontynencie – i Irlandii – od 1 stycznia 2021 r.
Turyści z UE odwiedzający Wielką Brytanię nie będą potrzebować brytyjskiego ani międzynarodowego zezwolenia, twierdzi rząd brytyjski. Kierowcom z UE odwiedzającym Wielką Brytanię rząd Wielkiej Brytanii radzi, aby „mieli przy sobie zieloną kartę ubezpieczeniową lub inny ważny dowód ubezpieczenia”.
Mieszkańcy UE w Wielkiej Brytanii mogą nadal prowadzić na swoim unijnym prawie jazdy do ukończenia 70 lat lub przez co najmniej trzy lata, jeśli zostali rezydentami w wieku 67 lat lub starszych.
Paszporty dla zwierząt
Paszporty dla zwierząt domowych UE przestaną być ważne po zakończeniu okresu przejściowego dla zwierząt podróżujących z Wielkiej Brytanii do UE i Irlandii Północnej.
Zwierzęta podróżujące z Irlandii Północnej do Wielkiej Brytanii lub UE mogą nadal podróżować na podstawie paszportów dla zwierząt.
Zamiast tego, aby wjechać z Wielkiej Brytanii do UE, brytyjskie zwierzęta domowe będą potrzebować świadectwa zdrowia zwierząt (AHC), ponieważ UE przyznała Wielkiej Brytanii „status wymieniony w części 2”.
Rząd Wielkiej Brytanii radzi właścicielom zwierząt, aby skontaktowali się z weterynarzem z co najmniej czteromiesięcznym wyprzedzeniem, aby zezwolić na szczepienia i inne wymagania.
Wielka Brytania złożyła wniosek o „status Part 1” – zezwalający zwierzętom takim jak koty i psy na podróżowanie bez kwarantanny – tak jak UE przyznała niektórym innym krajom trzecim, takim jak Szwajcaria.
